فیلم‌هایی که نام بخش خصوصی دارند اما در پشت پرده به دولت یا نهادهای خاص متصل هستند

ایلنا نوشت: محمدعلی سجادی معتقد است امروز فیلم‌هایی که ساخته می‌شوند یا از پشتوانه پول‌های دولتی برخوردارند یا به ظاهر اسم بخش خصوصی را دارند اما در پشت آنها رانت‌هایی وجود دارد که مستقیم به دولت و نهادهای خاص متصل است. این گروه وقتی فیلم را تولید می‌کنند توزیع و پخش آن را برعهده دارند و پول‌های زیادی نیز خرج می‌کنند.

 

محمدعلی سجادی، نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده‌ای‌ست که بیش از 20 فیلم سینمایی و سریال ساخته و به عنوان یکی از فیلمسازان گونه پلیسی و معمایی در سینمای ایران شناخته شده است. با این حال او بعد از فیلم "مخمصه" در سال 86 دیگر فیلم پلیسی نساخت. سجادی در پاسخ به این سوال که چرا سال‌هاست دیگر فیلم پلیسی نمی‌سازد و چرا این گونه سینمایی از چرخه سینمای ایران کنار رفته است، گفت:‌ وجه مسلط سینمای ما ملودرام است و علی‌رغم آنکه گونه‌های دیگر سینمایی همچون سینمای پلیسی و معمایی قبل و بعد از انقلاب مورد استقبال قرار گرفت اما این نوع از سینما مورد اقبال و حمایت واقع نشد.

وی ادامه داد: آنچه امروز در سینمای ما اپیدمی شده؛ ساخت فیلم‌های ملودرام با رویکرد اجتماعی با نگاهی واقع‌گرایانه است. هرچند معتقدم نگاه واقع‌گرایانه در این فیلم‌ها بیشتر نوعی نگاه واقعه‌نگارانه و روزنامه‌ای‌ست تا اینکه یک رئالیسم درست باشد.

سجادی با اشاره به اینکه در طول 10 سال گذشته تلاش کرده مانند دهه 70 و 80 فیلم‌های پلیسی و معمایی بسازد زیرا به این گونه سینمایی علاقه دارد، افزود: بعد از ساخت فیلم "مخمصه" و اکران آن یک مجموعه تلویزیونی به نام "جست‌وجوگران" ساختم که به مسائل مفاسد اقتصادی می‌پرداخت اما متاسفانه به گونه‌ای رفتار شد که این سریال به خوبی دیده نشد. بعد از آن امکان ساخت فیلم‌هایی که دوست داشتم و اولویت اولم بود، فراهم نشد و از طرفی نمی‌خواستم تن به ساخت هر کاری بدهم. از سویی دغدعه پژوهش و تجربه در سینما و ادبیات و نقاشی مرا واداشت تا در این سویه کار کنم که به نوعی این کارها پاسخ به خود بود.

وی ادامه داد: علاقه‌مندی‌ام به حوزه‌های پژوهش و ادبیات با گرایش تحقیق درباره اسطوره‌ها از ابتدا مساله من بود و چند مستند را در این حوزه ساختم و می‌سازم. این کارها این تصور را برای برخی به وجود آورد که من دیگر علاقه‌ای به ساخت فیلم‌های پلیسی معمایی و ملودرام‌های روان‌شناسانه همچون "شیفته" و "رنگ شب" و "اثیری" ندارم. درحال حاضر فیلم "به خاطر گربه‌ها طلاقم بده" را آماده نمایش دارم که تجربه تازه‌ای در نوع ملودرام/ روان‌شناسانه است که بر مبنای رخدادی واقعی است. همین فیلم جدیدم "بازیچه" هم در تدوام آثار پیشین است.

سجادی با اشاره به اینکه امروز بخش خصوصی به مفهوم درست آن نداریم و بخش دولتی نیز اهداف دیگری را دارد، گفت: متاسفانه شرایطی به وجود آمده که سینمای پلیسی مورد استقبال نیست.

وی ادامه داد: این روزها حتی اگر فیلمی بخواهد به سمت یک نقد اجتماعی درست در قالب نقد پلیس یا رفتارهای دستگاه‌های حاکمیتی حرکت کند، یا توقیف می‌شود یا آنقدر اجازه نمایش به فیلم نمی‌دهند تا زمان بگذرد و فیلم دیگر اثرگذاری نداشته باشد. مثلا من در تله فیلم "رمز" پلیس منفی را نشان داده‌ام اما 6 سال بعد از ساخت فیلم، تلویزیون این فیلم را پخش کرد.

کارگردان فیلم "مخمصه" ادامه داد: امروز فیلم‌هایی که ساخته می‌شوند یا از پشتوانه پول‌های دولتی برخوردارند یا به ظاهر اسم بخش خصوصی را دارند اما در پشت آنها رانت‌هایی وجود دارد که مستقیم به دولت و نهادهای خاص متصل است. این گروه وقتی فیلم را تولید می‌کنند توزیع و پخش آن را برعهده دارند و پول‌های زیادی نیز خرج می‌کنند. این وسط فقط ما هستیم که به سختی باید تولید کنیم و این نابرابری باعث می‌شود که نتوانیم بازیگر مورد نظر را جذب کار کنیم. آن وقت در شرایطی که دلالان و سالن‌دارها سکاندارند، راهی برای اکران بازنمی‌کنند.

وی ادامه داد: درنظر گرفتن اینکه بخش خصوصی سرمایه‌گذاری در این نوع انجام نمی‌دهد و برای تولید فیلم پلیسی باید دست به دامن پلیس شد. در سال 86، تهیه‌کننده فیلم "مخمصه" برای تولید فیلم با ناجی هنر طرف بود و برخورد نامحترمانه‌ای هم نداشتند ولی در همین سه سال قبل برای تولید یک مینی‌سریال پلیسی، عذابی از سوی تهیه‌کننده و صداوسیما کشیدم که عطایش را به لقایش بخشیدم.

 

 

طراحی و اجرا : NikSoft