محمدعلی ابطحی

موسیقی در دوران جنگ ایران و عراق یکی از بخش‌های تاریخی در هنر معاصر است. در حقیقت نزاع اصلی معنویت و دین داری با لائیسیته در نظر بخش عمده‌ای که جبهه را پر می‌کردند،‌ مرز موسیقی با سرود و دعا ونوحه بود؛ به همین غلیظی.

وقتی انقلاب اسلامی در ایران اتفاق افتاد موسیقی مظلوم‌ترین هنر شد. مذهبی‌ها که انقلاب کرده بودند، آن را اصلا نمی‌شناختند و به صورت طبیعی در روبروی آن بودند. از طرف دیگر هم رادیو تلویزیون در اختیارشان قرار گرفته بود که بی‌موسیقی نمی‌شد اداره شود.

وقتی جنگ شد، این تقابل بیشتر شد. نه می‌شد قدرت حماسی موسیقی را نادیده گرفت، نه می‌شد به رادیو گوش نداد. همه خبرهای جنگ و طبعا مرگ وزندگی آدم‌ها و دلواپسی‌ها در رادیو بود.

اهالی موسیقی کشور مثل بقیه مردم دوست داشتند در امر دفاع از کشورشان سهیم باشند. مارش‌های جنگی را از آرشیو بیرون کشیدند، بعد به کار تولید رسیدند.

به وقت تولید موسیقی جنگ، بحران‌ها آغاز شد؛ تضاد بین متدینان موسیقی نشنیده‌ای که جبهه را پر می‌کردند و شهید می‌شدند و آرمان گرایانی که به کمتر از موسیقی ایرانی که خیلی تناسبی با روزهای خونین جنگ نداشت.

جهاد بزرگی کردند کسانی که در این بین به فکر آشتی موسیقی و دفاع مقدس افتادند.

فیلم مستند «بزم رزم» به کارگردانی سیدوحید حسینی مجموعه گفتگوهایی است با اینها که در آن شرایط به فکر موسیقی جنگ بودند. من زمانی که مدیر رادیو شدم، یکی از چالش‌های اصلی‌ام این بود که مدیران قبلی رادیو معتقد بودند همه نوع موسیقی حرام است و باید سرودهای انقلابی را هم با طبل و سنج خواند. خیلی سخت بود جلو این موج ایستادن.

در مستند «بزم رزم» که به اتفاق جمعی از دوستان فرهنگی و فرهیخته در باغ فردوس به تماشا نشستیم، روایت بی‌طرفانه و منصفانه از آن روزهاست که چه دردمندانه همه تلاش می‌کردند بخشی از جامعه ایرانِ آن روز باشند. هرجا که مصاحبه شوندگان می‌خواهند با معیارهای امروزی کارهای آن روزهارا نقد یا تعریف کنند، بی‌مزه می‌شود.

از دیدنی‌ترین کارهای مستندی بود که دیده‌ام.

منبع: کانال تلگرام محمدعلی ابطحی